مقدمه بنتونیت چیست؟

🔬 چگونگی تشکیل بنتونیت در چرخه طبیعت

بنتونیت نوعی خاک رسی نرم با ترکیب غالب مونت‌موریلونیت است که در چرخه طبیعی زمین و در نتیجه‌ی فرآیندهای ژئوشیمیایی و زمین‌شناسی طی میلیون‌ها سال شکل می‌گیرد. این ماده معدنی حاصل تجزیه و دگرسانی خاکسترهای آتشفشانی در شرایط خاص محیطی است و منبع بسیار ارزشمندی برای صنایع مختلف به‌شمار می‌رود.

منشأ بنتونیت: از آتشفشان تا خاک رسی

تشکیل بنتونیت یک فرآیند تدریجی و طبیعی است که تحت تأثیر عوامل مختلفی مانند فعالیت‌های آتشفشانی، تغییرات شیمیایی، هوازدگی و رسوب‌گذاری انجام می‌گیرد. به‌طور کلی منشأ بنتونیت را می‌توان به صورت زیر خلاصه کرد:

1. فوران‌های آتشفشانی باعث پرتاب خاکسترها و تِفراهای سیلیکاته به سطح زمین یا بستر دریا می‌شود.

2. این خاکسترها در محیط‌های کم‌عمق، آرام و آبی (دریاچه‌ها یا دریاها) ته‌نشین شده و لایه‌های خاکستر رسوبی را تشکیل می‌دهند.

3. تحت تأثیر عوامل هیدروترمال (آب‌گرمایی)، بارندگی، pH خنثی تا قلیایی، و دماهای پایین تا متوسط، ساختار شیشه‌ای خاکستر آتشفشانی دگرسان شده و به کانی‌های رسی اسمکتیت‌گروه (اکثراً مونت‌موریلونیت) تبدیل می‌شود.

4. محصول نهایی این دگرسانی، بنتونیت چیست؟  است که غالباً به‌صورت لایه‌ای و قابل استخراج از رسوبات قدیمی قابل شناسایی است.

بنتونیت چیست؟  و شکل‌گیری بنتونیت :

فرآیند تشکیل بنتونیت را می‌توان بخشی از چرخه سنگ‌ها و خاک در زمین دانست:

1. ماگما → آتشفشان فعال

2. فوران خاکستر آتشفشانی → رسوب در دریاچه یا محیط آبی

3. فرسایش و هوازدگی خاکستر → تشکیل کانی‌های رسی مونت‌موریلونیت

4. رسوبات رسی تجمع‌یافته → تشکیل لایه‌های بنتونیتی در رسوبات

5. فشار و زمان → بنتونیت چیست؟  قابل استخراج